Het door de 18e-eeuwse filosoof Montesquieu bedachte systeem van de Trias politica houdt in dat de macht binnen een staat over drie gescheiden machten verdeeld moet zijn:
Eerste macht – de wetgevende macht en regering (de Staten-Generaal: Eerste en Tweede Kamer)
Tweede macht – de uitvoerende macht (de regering, in Nederland zijn dat de koning en de ministers)
Derde macht – de rechterlijke macht (de rechters, o.a. de Raad van State, voorgezeten door de Koning)
Het is echter geen taboe dat er meerdere machten invloed hebben in de democratie op de bestuurders.
Vierde macht – ambtenaren
Ambtelijke macht is een afgeleide van de macht van de regering. In een strikte scheiding tussen politiek en ambtenarij nemen politieke besluitvormers beslissingen die door ambtenaren loyaal worden uitgevoerd. Toch wordt ambtenarij of bureaucratie als zelfstandige macht onderkend omdat ze in de praktijk de beslissingen van de uitvoerende macht zelfstandig uitvoeren en interpreteren. In plaats van de strikte scheiding tussen uitvoerende bevoegdheden en verantwoordelijkheden bij de bestuurders, ligt de feitelijke macht deels bij ambtenaren die veel uitvoerende bevoegdheden zelfstandig uitvoeren. De ambtenaren zijn ook van groot belang bij het opstellen van nieuwe regels en beleid. Soms wordt gesteld dat de macht van de ambtenaren, met name de topambtenaren, groter is dan die van de minister. Ambtenaren kunnen informatie in een bureaulade laten liggen of anoniem laten lekken, maar de bestuurders blijven verantwoordelijk en dat kan tot gevolg hebben dat de bestuurders hun baan voortijdig moeten opgeven.
Vijfde macht – de media
Zowel de uitvoerende macht, de regering als de wetgevende macht, het parlement zijn afhankelijk van de pers om aan het volk mee te delen wat er door de politici gedaan wordt. De rol van communicatiekanaal geeft de pers een machtige sluisfunctie. De relatie met de pers en de wijze waarop een politicus en zijn partij ‘overkomen’ is een van de belangrijkste factoren voor succes van de politicus en zijn partij. Journalisten zijn niet langer een neutrale factor die het nieuws met distantie verslaan, ze interpreteren meer dan vroeger en willen zelf politieke ontwikkelingen beïnvloeden. De pers vervult verder een belangrijke controlerende functie, doordat zij de gedragingen van de verschillende machten en de effecten van hun beslissingen openbaart. Het internet kent vele mogelijkheden van communicatie, waarvan de betrouwbaarheid en controle over juistheid en waarheid ernstig in twijfel getrokken kan worden.
Zesde macht – externe adviesbureaus, influencers en lobbyisten.
Het idee dat de overheid zich moest beperken tot kerntaken leidde tot privatisering en verzelfstandiging. Steeds meer taken worden buiten het beheer van de overheid geplaatst. Ook de voorbereiding en een onderzoek worden steeds vaker uitbesteed aan externe partijen. Een te grote uitbestedingstrend zou er toe leiden dat overheidsorganen verworden tot uitvoeringsorganisaties die afhankelijk zijn van externe kennis omdat ze die zelf niet meer in huis hebben. Verder groeide de zorg over toenemende invloed van een ‘zesde macht’ van externe adviseurs, onderzoekers, influencers en lobbyisten die zich onttrekken aan democratische controle. Ook wordt er veel gebruik en misbruik gemaakt van het internet door influencers. In hoeverre is de vrijheid van meningsuiting, van vereniging of kerkgenootschap van invloed op de bestuurders?
Zevende macht – criminelen, en brutalen.
De criminelen hebben maling aan wetten en regels, die maken zij zelf wel. Laten we niet vergeten de groep bully’s die agressief en ambitieuze handelen om in top posities te komen.
Achtste macht – de rijken
Het is een kleine groep die zeer rijk zijn en handelen met uitsluitend het eigen financiële en materiële belang voorop. Ze zijn overal aanwezig in bijna elke organisatie. Het zijn niet de managers, of topmanagers, maar de onzichtbare oligarchen. Zij hebben posities verworven via erven, en het zijn niet alleen de rijkste families, maar door cumulatie van bezit zijn personen en bedrijven super oligarchen geworden. Zij worden niet om de 4 jaar gekozen, en hebben de beschikking over een zeer groot financieel vermogen. Ze hebben slechts één doel meer geld verdienen door leningen uit te geven. Immers hun bezit zijn de schulden van: banken, staten, bedrijven, en burgers. Deze schulden worden uitsluitend door arbeid van de bevolking terugbetaald, via belastingen en inlossing aan de banken. Het treft iedereen zodra er een hypotheek of elke ander vorm van lening wordt afgesloten. Door uw arbeid worden de rijken alleen maar rijker!
Deze super oligarchen bepalen de wereld economie. Zij worden rijker van elke financiële spanning van staten, zij lenen geld aan staten voor o.a.: voor hun defensie, kas en begroting te korten.